Neurokogniwistyka

Kolejną nauką, która warta jest ukazania światu to wg mnie neurokognitywistyka- nauka zajmująca się badaniem mózgu. Badania w tej dziedzinie rozpoczęły się przed około 15 laty i otworzyły szansę na obiektywizacje psychologii i psychoterapii. Szansę, która łączy psychologię z naukami ścisłymi, w szczególności z matematyką, fizyką, neurofizjologią i neuroinformatyką.

Za przyszłym rozwojem neurokognitywistyki przemawia fakt, iż obecnie w USA i innych krajach rozwiniętych przewiduje się że za piętnaście lat najbardziej kosztownymi dla systemu opieki zdrowotnej będą, nie tak jak do tych czas, choroby układu krążenia, a choroby mózgu.

Społeczeństwa się starzeją, co powoduje, że uwydatniają się choroby późnego wieku, a przy tym stres i środowisko pogłębiają wrażliwość mózgu na te schorzenia. Tak wiec, aby obniżyć w przyszłości koszty leczenia należy poznać mechanizmy powstawania schorzeń układu nerwowego. Dlatego też w ostatnich latach powstają nowoczesne, świetnie wyposażone instytuty, które zajmują się neuroinformatyką i neurokognitywistyką. Mają one na celu stworzenie podstaw do zrozumienia procesów tworzących się w mózgu i w efekcie stworzenie narzędzi do zapobiegania jego chorobom.

Przed człowiekiem pojawiają się nowe wyzwania, staje on w obliczu sytuacji dla siebie nieznanych, zmieniło się także poczucie czasu i przestrzeni. Te i wiele innych czynników maja wpływ na nasze funkcjonowanie i są sporym wyzwaniem dla naszych organizmów, a także sprawności psychicznych. Żyje się szybko i w ciągłym stresie, z którym trudno sobie poradzić. Psychologowie interesują się od dawna tym problemem, pojawiły się nowe techniki badań, które poszerzają możliwości zrozumienia różnych zjawisk, jest nim na przykład neuroobrazowanie mózgu. Nowe techniki pozwalają na coraz większe osiągnięcia, umożliwiają też zorientowanie się w możliwościach wykorzystania pewnych partii mózgu jako zastępczych wobec tych, które zostały uszkodzone.

Neuroobrazowanie umożliwia sprawdzenie, jakie części mózgu są aktywne w określonych sytuacjach, a wiedza z zakresu neurokognitywistyki umożliwi poznanie biologicznych i środowiskowych podstaw zachowania człowieka. Pomoże zrozumieć ograniczenia związane z biologicznymi uwarunkowaniami zachowań i jednocześnie wskaże szanse wykorzystania plastyczności mózgu w pokonywaniu trudności.

Warto w tym miejscu wspomnieć również o włoskim uczonym Giacomo Rizzolattim, który zidentyfikował klasę komórek nerwowych i nazwał je neuronami lustrzanymi, wg niego te komórki odpowiadają za umiejętność empatii, czyli wczuwania się w sytuacje, emocje innych ludzi. Zauważył on, że gdy obserwujemy czyjeś cierpienie, nasze komórki przetwarzające bodźce bólowe zachowują się tak jakbyśmy to my cierpieli, ciekawym jest fakt, iż tego typu komórki znajdują się także w regionie mózgu odpowiedzialnym za mowę. Czy nie wydaje się w tym momencie możliwym odzyskiwanie głosu przez osoby, które go straciły. Może narażeni na wstrząs przy silnym poczuciu empatii odzyskają utracony glos.

Już obecnie trudno sobie wyobrazić psychologię kliniczną bez metod neuroobrazowania. Dotyczy to również psychiatrii. Psychologowie udowodnili, że właściwości człowieka takie jak np. system wartości, czy nawet upodobania polityczne maja w pewnym zakresie swoje źródła w wyposażeniu biologicznym człowieka.

Takie dziedziny jak choćby gra na giełdzie, reklama, czy ocena ryzyka ekonomicznego również analizuje się przy pomocy modeli sieci neuronowych, podobnych do tych, które wykorzystuje się przy badaniu pracy mózgu. Wiedza z zakresu kognitywistyki pozwala na analizowanie nawet najbardziej złożonych wydarzeń, na przykład giełdowych.

Mózg stanowi ogromną tajemnice i tym samym wielkie pole do badań.

Wskazane przeze mnie dziedziny uważam za przyszłość psychologii, jeśli zaś chodzi o neurokognitywistykę sama chętnie zajęłabym się badaniami w tej sferze.

Psychologia jest dziedziną, która nie pozostaje w miejscu, wciąż bada, zastanawia się, poszukuje i to jest piękne, ponieważ świadczy o niezgłębionych możliwościach i co za tym idzie nowych odkryciach.

Joanna Łępicka