„Nie pójdę do psychologa, nie jestem wariatem! Nie!” - tak wygląda mentalność jeszcze wielu współczesnych ludzi, ludzi XXI wieku. To, że chodzisz do psychologa jeszcze w dzisiejszych czasach nie jest czymś, o czym możesz mówić bez obawy, niekiedy nawet najbliższym, ponieważ jest to wciąż czymś, czego należy się wstydzić, czymś, co ujawnia Twoją słabość.

Ludzie bardzo mało wiedzą o tej prężnie rozwijającej się nauce jaką jest psychologia. A przecież w jej zasób wchodzi wiele dziedzin życia, nauki, kultury…-chyba nie ma takiej sfery, której swymi skrzydłami nie obejmuje psychologia. Jej metody badań wciąż się poszerzają i dziś trudno sobie wyobrazić: biznes- reklamę, public relations, sprzedaż, zarządzanie etc.; politykę -negocjacje czy kreowanie wizerunku organizacji, a także pojedynczych osób; sport-zarówno w fazie treningów jak i na zawodach; szkolenia w takich zawodach jak wojsko, policja, ratownictwo itp.; czy też media, gdzie korzysta się z opinii psychologów komentując różne zdarzenia. Być może gdy ludzie uświadomią sobie jak często korzystają z dobrodziejstw psychologii ich myślenie o niej też ulegnie zmianie...


Psychologia szczęścia

Gdyby wiedza na temat np. psychologii szczęścia była większa może lżej by im się żyło z samymi sobą i wśród innych ludzi…

Zainteresował mnie temat psychologii szczęścia ponieważ każdy człowiek dąży w swym życiu właśnie do bycia szczęśliwym. Każdy jeśliby tylko mógł ,oddałby wszystkie swe oszczędności gdyby mu zagwarantowano, że będzie szczęśliwym człowiekiem. Sądzę, że tzw. psychologia szczęścia ma przed sobą ogromne perspektywy i będzie się prężnie rozwijać. Oczywiście są zwolennicy i przeciwnicy tej teorii, jednak uważam, że wzbudzanie w ludziach pozytywnego wymiaru ich człowieczeństwa może wywoływać jedynie pozytywne skutki.


Psychologia pozytywna

Prekursorem owej teorii jest Martin Seligmann- zauważył on ciekawą rzecz, a mianowicie to, że psychologia od II wojny światowej skupiała się jedynie na ludzkiej patologii, problemach i zaproponował nowe spojrzenie na człowieka, spojrzenie w trzech płaszczyznach-pierwsza to pozytywne doświadczenia człowieka, takie jak: szczęście, zabawa, czy poczucie spełnienia; druga obejmuje pozytywne właściwości człowieka- cechy charakteru, talenty, zainteresowania; trzecia- pozytywne warunki instytucjonalne egzystencji ludzkiej, a wiec: rodzinę, szkołę, organizacje czy społeczności.

Naukowcy mają obecnie do dyspozycji szereg bardzo dobrych narzędzi i metod badawczych, które teraz mogą wykorzystać do badania nie patologii, ale tego, co w ludziach najlepsze i najistotniejsze. W ten sposób psychologia pozytywna pomaga ludziom znaleźć sposób na szczęście i osiągnięcie pełni w życiu, a nie tylko przetrwanie i bezbarwne funkcjonowanie w dzisiejszej rzeczywistości.

Z dorobku psychologii pozytywnej w dużej mierze inspiracje czerpie POS, czyli Positive Organizational Scholarship. Osiągnięciami psychologii szczęścia, zafascynowani są między innymi menadżerowie, którzy widzą możliwości ich zastosowania w zarządzaniu organizacją.

Dobrym przykładem są prowadzone w organizacjach badania nad pozytywnymi emocjami, które dowodzą, iż emocje mają istotny wpływ na wydajność pacy i zaangażowanie pracowników. Badania Barbary Fredrickson, jednej z najwybitniejszych psychologów amerykańskich, dowodzą, że pozytywne emocje nie są wyłącznie dodatkiem w naszej codziennej pracy, ale stanowią znaczący czynnik w dążeniu do osiągnięcia doskonałości i ponadprzeciętnych wyników. Co istotne w przeciwieństwie do negatywnych emocji, te pozytywne poszerzają zakres myślenia człowieka i sprzyjają otwarciu się na nowe i nieznane zadania, a sposób myślenia staje się mniej schematyczny co pozwala na szybsze uczenie się nowych rzeczy, eksperymentowanie, a co za tym idzie tworzenie nowych rozwiązań.

Wiadomą rzeczą jest, że firmom zależy by ich pracownicy byli jak najefektywniejsi, dlatego też organizacje, którym zależy na innowacyjności swoich pracowników (wykorzystując teorię psychologii szczęścia) muszą stwarzać ludziom warunki, w jakich mogą pojawić się pozytywne emocje, będące stymulatorem innowacyjności.

Innym obszarem wykorzystania psychologii pozytywnej jest zarządzanie klientami. Naukowcy przekonują, że duża satysfakcja klienta wcale nie gwarantuje jego ponownego powrotu do firmy i zakupu kolejnego towaru. Znacznie większą pewność daje emocjonalne związanie klienta z firmą. Umiejętność wytworzenia pozytywnych emocji u klienta skutkuje jego większym przywiązaniem do firmy, a co za tym idzie, ponownym jego zakupem w danej firmie oraz wzrostem lojalności danego klienta wobec firmy, która wywołała pozytywne emocje.

Wg mnie ten kierunek psychologiczny będzie się rozwijał i cieszył dużym zainteresowaniem, ponieważ ludzie będą chcieli odkrywać nowe źródła wydajności, satysfakcji i lepszych relacji między sobą. A nie od dziś wiadomo, że ludziom pozytywnie nastawionym do rzeczywistości żyje się znacznie lepiej, praca ich jest wydajniejsza, a relacje z innymi ludźmi lepsze.

Neurokogniwistyka

Kolejną nauką, która warta jest ukazania światu to wg mnie neurokognitywistyka- nauka zajmująca się badaniem mózgu. Badania w tej dziedzinie rozpoczęły się przed około 15 laty i otworzyły szansę na obiektywizacje psychologii i psychoterapii. Szansę, która łączy psychologię z naukami ścisłymi, w szczególności z matematyką, fizyką, neurofizjologią i neuroinformatyką.

Za przyszłym rozwojem neurokognitywistyki przemawia fakt, iż obecnie w USA i innych krajach rozwiniętych przewiduje się że za piętnaście lat najbardziej kosztownymi dla systemu opieki zdrowotnej będą, nie tak jak do tych czas, choroby układu krążenia, a choroby mózgu.

Społeczeństwa się starzeją, co powoduje, że uwydatniają się choroby późnego wieku, a przy tym stres i środowisko pogłębiają wrażliwość mózgu na te schorzenia. Tak wiec, aby obniżyć w przyszłości koszty leczenia należy poznać mechanizmy powstawania schorzeń układu nerwowego. Dlatego też w ostatnich latach powstają nowoczesne, świetnie wyposażone instytuty, które zajmują się neuroinformatyką i neurokognitywistyką. Mają one na celu stworzenie podstaw do zrozumienia procesów tworzących się w mózgu i w efekcie stworzenie narzędzi do zapobiegania jego chorobom.

Przed człowiekiem pojawiają się nowe wyzwania, staje on w obliczu sytuacji dla siebie nieznanych, zmieniło się także poczucie czasu i przestrzeni. Te i wiele innych czynników maja wpływ na nasze funkcjonowanie i są sporym wyzwaniem dla naszych organizmów, a także sprawności psychicznych. Żyje się szybko i w ciągłym stresie, z którym trudno sobie poradzić. Psychologowie interesują się od dawna tym problemem, pojawiły się nowe techniki badań, które poszerzają możliwości zrozumienia różnych zjawisk, jest nim na przykład neuroobrazowanie mózgu. Nowe techniki pozwalają na coraz większe osiągnięcia, umożliwiają też zorientowanie się w możliwościach wykorzystania pewnych partii mózgu jako zastępczych wobec tych, które zostały uszkodzone.

Neuroobrazowanie umożliwia sprawdzenie, jakie części mózgu są aktywne w określonych sytuacjach, a wiedza z zakresu neurokognitywistyki umożliwi poznanie biologicznych i środowiskowych podstaw zachowania człowieka. Pomoże zrozumieć ograniczenia związane z biologicznymi uwarunkowaniami zachowań i jednocześnie wskaże szanse wykorzystania plastyczności mózgu w pokonywaniu trudności.

Warto w tym miejscu wspomnieć również o włoskim uczonym Giacomo Rizzolattim, który zidentyfikował klasę komórek nerwowych i nazwał je neuronami lustrzanymi, wg niego te komórki odpowiadają za umiejętność empatii, czyli wczuwania się w sytuacje, emocje innych ludzi. Zauważył on, że gdy obserwujemy czyjeś cierpienie, nasze komórki przetwarzające bodźce bólowe zachowują się tak jakbyśmy to my cierpieli, ciekawym jest fakt, iż tego typu komórki znajdują się także w regionie mózgu odpowiedzialnym za mowę. Czy nie wydaje się w tym momencie możliwym odzyskiwanie głosu przez osoby, które go straciły. Może narażeni na wstrząs przy silnym poczuciu empatii odzyskają utracony glos.

Już obecnie trudno sobie wyobrazić psychologię kliniczną bez metod neuroobrazowania. Dotyczy to również psychiatrii. Psychologowie udowodnili, że właściwości człowieka takie jak np. system wartości, czy nawet upodobania polityczne maja w pewnym zakresie swoje źródła w wyposażeniu biologicznym człowieka.

Takie dziedziny jak choćby gra na giełdzie, reklama, czy ocena ryzyka ekonomicznego również analizuje się przy pomocy modeli sieci neuronowych, podobnych do tych, które wykorzystuje się przy badaniu pracy mózgu. Wiedza z zakresu kognitywistyki pozwala na analizowanie nawet najbardziej złożonych wydarzeń, na przykład giełdowych.

Mózg stanowi ogromną tajemnice i tym samym wielkie pole do badań.

Wskazane przeze mnie dziedziny uważam za przyszłość psychologii, jeśli zaś chodzi o neurokognitywistykę sama chętnie zajęłabym się badaniami w tej sferze.

Psychologia jest dziedziną, która nie pozostaje w miejscu, wciąż bada, zastanawia się, poszukuje i to jest piękne, ponieważ świadczy o niezgłębionych możliwościach i co za tym idzie nowych odkryciach.

Joanna Łępicka